عصر در بیان مومنون

به نام خدا

 

بحث این جلسه گردان پیرامون موضوعات مطرح شده در درس اول کتاب قرآن به قرآن بود یعنی روش های تدبر یک سوره در بستر کل قرآن که در این درس به عنوان تمرین ،تدبر سوره عصر در سوره های جزء 18 پیشنهاد شد که البته در کلاس ما فقط روی سوره مومنون تمرین کردیم . بدین منظور تدبر خود را در چند مرحله پیش بردیم:

1.       موضوعات کلی سوره عصر و به تبع آن واژه های اصلی این سوره را انتخاب کردیم: عصر ، خسر،ایمان ،عمل صالح, تواصی ، حق ، صبر

2.       در سوره های جزء 18 آیاتی را که حاوی کلماتی که صرفا هم ریشه کلمات سوره عصر می باشند را مشخص کردیم(زیر آن ها خط کشیدیم )

3.       در این مرور آیاتی را که دارای محتوای واژه های سوره عصر بودند ، با رنگ خاصی مشخص کردیم ( آیات با مضمون خسر به رنگ قرمز ، با مضمون فلاح و رستگاری به رنگ آبی ،با مضمون ایمان و عمل صالح به رنگ سبز و با مضمون حق و صبر به رنگ بنفش )

4.       در مرور آخر به طبقه بندی آیات هم مضمون در کنار هم و نتیجه گیری کلی از موضوعات تدبر شده در این سوره ها پرداختیم که در ادامه ، دسته بندی های انجام شده در کلاس و نتیجه آن ها ذکر شده اند اما قبل از آن بهتر است به چند نکته توجه شود:

-          ممکن است آیاتی باشند که چندین موضوع مورد مطالعه ما در آن ها وجود دارد در این گونه موارد بهتر است موضوعی راانتخاب کنیم که در آیه پر رنگ تر است.

-          در یافتن مصادیق واژه هایی مثل حق مسلما از یک دیدگاه می توان همه آیات یک سوره بلکه همه قرآن را مصداق حق دانست اما نکته ای که وجود دارد  این است که در این صورت و از این منظر برای ما تمایزی بین آیات ایجاد نمی شود؛به همین دلیل بهتر است معیار دیگری برای حق در نظر گرفته و طبق آن پیش برویم که در تمرین کلاس ، ما حق را تمام ثابتات و قوانینی در نظر گرفتیم که در رابطه با انسان بودند مثلا آیاتی که اشاره به ارسال رسل داشتند در طبقه بندی ما مصداق حق قرار گرفتند.

-           و نهایتا نکته بسیار بسیار مهم این که در این روش "سرعت " اهمیت زیادی دارد بنابراین نباید در بررسی سوره های مختلف خیلی حساسیت به خرج داد و اینکه بتوانیم یک ختم مفهومی سریع ولو ناقص داشته باشیم به هدف این روش دست یافته ایم.

دسته بندی  آیات :

آیات با مضمون خسر : آیات 7- 24 - 25 -27  - 33 الی 38 -40   -  41- 42 – 27 - 48 – 53 – 54 -  55 – 56 

63-  64  -  65 – 66  - 67 – 68 -  69 الی 72  -  74  -  75 الی 77 – 81 الی 83  - 90 – 99  الی 101 -  103 -  104  - 105 الی 108  - 110

آیات با مضامین حق و صبر:12 الی 23 -  26 – 30 -31 – 32 – 39 – 42- 43 – 44 – 45 – 46 – 49 – 50 – 52 – 62 – 78 – 79 – 80 – 84 الی 89 – 91 – 92 – 95 – 112 الی 117

آیات با مضامین  فلاح و رستگاری : 1  -  28 – 29 -102  - 111

آیات با مضامین ایمان و عمل صالح : 1 الی 11 – 23 – 51 – 57 الی 61 – 73 – 93 – 94 – 96 – 97 – 98 – 109

نتیجه گیری کلی از سوره مومنون :

مفهوم عصر : چیزی وزن دار ← وزن دادن به اعمال / وارث بهشت / مقام حمد

مفهوم خسر :  روی گردانی و مقابله و عدم بهره مندی از هدایت ربوبی است که بوسیله رسولان الهی و کتاب در اختیار انسان قرار گرفته و با تدبر در آن و تبعیت از رسولان الهی امکان خروج از خسر برایش مهیا شده است.

مفهوم ایمان و عمل صالح یا تواصی به حق یا تواصی به صبر: استقامت در ایمان و عمل صالح

تکلیف جلسه بعد : مطالعه درس دوم

یا علی